رعایت تناسب در برنامه ریزی تحصیلی و درسی
در یکی از مقالات قبلی در رابطه با نکات مهم برای داشتن یک برنامه ریزی تحصیلی و درسی صحیح توضیحاتی ارائه شده و یکی از نکات مهم داشتن یک برنامه تحصیلی موفق رعایت تناسب در برنامه ریزی تحصیلی و درسی عنوان شد. در این بخش در این زمینه توضیحات بیشتری ارائه می گردد.
تعدادی از دروس مانند ریاضی و فیزیک یا شیمی به نسبت دروسی مانند ادبیات و... ممکن است به زمان بیشتری احتیاج داشته باشند. در برنامه ریزی ای که انجام می دهید برای مطالعه این دروس و یا شرکت در
کلاسهای تدریس ریاضی، آموزش فیزیک و کلاسهای شیمی زمان بیشتری در نظر بگیرید. حتی در صورت لزوم برای این دروس می توانید در کلاسهای تدریس خصوصی شرکت کنید. به هر حال، برنامه ریزی شما باید متناسب با سختی هر درس، زمان بیشتری به آن نسبت دهد.
اینکه در برنامه درسی خودتان به کدام درس وقت بیشتر و به کدامیک وقت کمتری اختصاص دهید به خودتان بستگی دارد. برای بعضی از افراد ممکن است درس ریاضی مشکل باشد و بنابراین در برنامه خودشان وقت بیشتری برای آن در نظر بگیرند. برای بعضی دیگر ممکن است شیمی، زبان، فیزیک و یا هر درس دیگری بیشترین وقت را لازم داشته باشد.
بنابراین به عنوان یک نتیجه گیری کلی می توان گفت که در یک برنامه ریزی صحیح درسی که موفقیت تحصیلی را بدنبال داشته باشد، مقدار وقتی که به درسهای مختلف اختصاص داده می شود لزوما یکسان نبوده و برای افراد مختلف مقدار زمانی که برای هر درس در نظر گرفته می شود متفاوت است. خیلی وقتها با امتحان کردن حالتهای مختلف می توانید یک برنامه درسی مناسب برای خودتان بنویسید.
برنامه ریزی درسی اصولی و مرورهای منظم
یکی از نکات مهمی که در برنامه ریزی درسی و تحصیلی اصولی و صحیح باید در نظر گرفت، لحاظ کردن مرورهای منظم در برنامه مورد نظر است.
مرور دروس خوانده شده در کلاسهای تدریس مدرسه یا
جلسات تدریس خصوصی و یا حتی مرور دروس مطالعه شده توسط خودتان در روزهای بعد لازم است. بدون در نظر گرفتن مرور در برنامه ریزی درسی اتان، دروس خوانده شده را فراموش خواهید کرد و در ایام امتحانات باید دوباره خوانده شود. بنابراین در برنامه ریزی درسی خودتان حتما مرور را هم در نظر بگیرید.
در کنار مطالعه ها عمیق و مفهومی، شرکت در کلاسهای مدرسه و کلاسهای خصوصی فیزیک و ریاضی و شیمی و.... و همچنین در کنار حل مسئله و سوال و تمرین حتما مرور را هم در برنامه درسی خود در نظر بگیرید. داشتن مرور در برنامه تحصیلی و درسی باعث می شود که بازدهی کار شما افزایش یافته و در کل با صرف زمان کمتر نتیجه بهتری بگیرید.
اگر بعد از مطالعه یا شرکت در کلاسهای تدریس دروس مختلف در زمان مناسبی مطلب خوانده شده یا ارائه شده را مرور نمائید، خواندن دوباره بعدی که وقت بیشتری هم می برد دیگر لازم نخواهد بود. یا حداقل در مطالعات بعدی کارتان راحتتر خواهد بود.
بنابراین در برنامه درسی خود حتما مرورهای منظم را در نظر بگیرید و به این ترتیب در جهت موفقیت تحصیلی گام بردارید. مطالب زیر نیز در زمینه موفقیت در تحصیل می تواند مفید و موثر باشد.
انعطاف و برنامه ریزی تحصیلی موفق
داشتن انعطاف برای پیش بردن برنامه ریزی تحصیلی و هر برنامه دیگری در زندگی مهم است. چون در حالت کلی همه ی شرایط در کنترل ما نیست، بنابراین برای اینکه یک برنامه درسی را با موفقیت بتوانیم اجرا کنیم باید انعطاف داشته باشیم.
حین برنامه ریزی و یا خصوصی هنگام اجرای آن ممکن است مواردی پیش بیاید که برنامه درسی کامل انجام نشود. در این موارد باید انعطاف داشته باشید و به سرعت خودتان را با شرایط جدید هماهنگ کنید. انعطاف داشتن یعنی اینکه اگر بخشی از برنامه را نتوانستید انجام دهید، آن را کلا کنار نگذاشته و خودتان را با شرایط جدید هماهنگ کنید و ادامه برنامه را انجام دهید.
به عنوان مثال، اگر شما برای فردا برنامه مشخصی را برای مطالعه، مرور، یا شرکت در
کلاس خصوصی شیمی و یا ... در نظر گرفته اید ولی فردا به دلیل اینکه یکی از دوستاتون برای کار خاصی پیش شما آمده و باعث می شود که شما از برنامه خودتان جا بمانید، این نباید باعث شود که شما نتیجه بگیرید که اصلا برنامه ریزی به درد نمی خورد و کلا بی خیال انجام آن بشید. بلکه با یک تغییر کوچک در میزان ساعتی که برای دروس مختلف در نظر گرفته اید می توانید به برنامه برگشته و آن را اجرا نمائید.
به هر حال، هر برنامه ای که شما داشته باشید، احتمال اجرای 100 درصد آن خیلی پایین است. ولی نکته مهمی که وجود دارد این است که حتی اگر برنامه ای 100 درصد اجرا نشود، باز مفید خواهد بود. شما وقتی برنامه درسی خود را بر روی کاغذ می آورید، به یک انسجام فکری درباره اینکه چقدر وقت و امکانات دارید و چه کارهایی باید انجام دهید رسیده و کوهی از فکرهای پراکنده که کدام کار باید انجام شود و آیا فرصت انجام این همه کار را خواهد داشت و ... از شما دور خواهد شد. بنابراین در مفید بودن برنامه ریزی شک نکنید.
به مرور زمان سعی کنید که برنامه خود را اصلاح نمائید به گونه ای که درصد بالاتری از آن اجرا شود. ولی باز هم حین اجرا انعطاف داشته باشید. البته برای اجرای 100 درصدی برنامه بکوشید ولی همانطور که گفته شد اگر عامل خارجی ای که از کنترل شما خارج است، مانع انجام این امر گردید خیلی سخت نگیرید و ادامه برنامه را اجرا نمائید.
ساعات کاری مناسب در برنامه ریزی تحصیلی موفق
برای مطالعه دروس مورد نظر، مرور، حل تمرین و مثال و ... ساعت کاری کافی و مناسب در برنامه در نظر بگیرید. اگر نخواهید به مطالع دروس وقت کافی اختصاص دهید، برنامه ریزی معنی پیدا نمی کند.
فرض کنید که می خواهید یک ساختمان بسازید. آجر و مصالح ساختمانی مانند ساعت کاری در نظر گرفته شده در برنامه و طرح و نقشه ای که برای ساختن ساختمان در نظر می گیرید مانند برنامه ریزی درسی و تحصیلی است. اگر شما آجر و مصالح کافی برای ساختن ساختمان نداشته باشید، هر طرح و نقشه خوبی هم برای بنا کردن آن بی فایده خواهد بود. بنابراین اگر ساعت مطالعه کافی برای خواندن دروس، مرورهای منظم، شرکت در کلاسهای مدرسه و کلاسهای
تدریس خصوصی و گروهی و .... در نظر نگیرید و خودتان را مجبور نکنید که حداقلی برای ساعت مطالعه در روز داشته باشید، بهترین برنامه درسی هم به درد نمی خورد.
بنابراین قبل از نوشتن برنامه درسی، تصمیم بگیرید که در روز چند ساعت می خواهید درس بخوانید. در ادامه، برنامه درسی خود را بر مبنای آن بنویسید. ساعت مطالعه ای که در ابتدا در نظر می گیرید نباید خیلی از حالتهای قبلی که به آن عادت دارید دور باشد. چون اجرا کردن آن سخت خواهد بود. البته به مرور می توانید ساعت کاری خود را افزایش دهید.
در ساعت کاری ای که در نظر می گیرید، مقدار وقتی که باید برای شرکت در کلاسهای تدریس دروس مختلف در نظر بگیرید را هم لحاظ کنید و دقت کنید که چه مقدار وقت برایتان باقی می ماند و چه مقدار از آن وقت باقیمانده را می توانید به درس خواندن اختصاص دهید.
منطقی بودن ساعت کاری برنامه ریزی درسی و تحصیلی
یکی از موارد مهم در داشتن یک برنامه ریزی درسی موفق، منطقی بودن ساعت کاری برنامه ریزی درسی و تحصیلی است. ساعت کاری برنامه خود را آنقدر بالا در نظر نگیرید که نتوانید آن را انجام دهید. به هرحال شما باید در کلاسهای مدرسه و یا شاید کلاسهای آموزش خصوصی هم شرکت کنید و ساعت کاری برنامه را باید متناسب با وقت باقیمانده در نظر بگیرید.
خیلی از افراد وقتی می خواهند یک برنامه درسی و تحصیلی برای خودشان در نظر بگیرند، آنقدر ایده ال به قضیه نگاه کرده و برنامه را آنقدر رویایی می نویسند که اجرا کردن آن عملا غیر ممکن خواهد بود.
در برنامه درسی خودتان ساعات حضور در کلاسهای
تدریس مدرسه و یا تدریس خصوصی، ساعتهایی که در راه هستید و ساعتهایی که برای استراحت و تفریح لازم دارید را در نظر بگیرید. در ادامه بر روی وقتی که باقی می ماند سرمایه گذاری کنید.
می توان به صورت هفتگی هم با این قضیه برخورد کرد. اول هفته بر روی کاغذ وقتی که برای حضور در کلاسهای تدریس مدرسه و یا آموزش خصوصی، ساعتهایی که در راه هستید و ساعتهایی که برای استراحت و تفریح لازم دارید و .... لازم دارید را بنویسید و تعیین کنید که مثلا در هفته پیش رو برای مطالعه چند ساعت وقت دارم. سپس، برنامه درسی خود در هفته آینده را بر مبنای وقتی که دارید در نظر بگیرید.
شخصی سازی برنامه درسی و تحصیلی
یکی از عوامل مهم در داشتن یک برنامه ریزی درسی و تحصیلی موفق، شخصی سازی برنامه درسی و تحصیلی است. برنامه درسی شما باید برای خودتان نوشته شده باشد و در آن عادت های مطالعاتی،درسی و تفریحات کافی و به جا، سرگرمی های مورد علاقه شما و .... در نظر گرفته شده باشد.
برنامه ریزی یک شخص لزوما برای شخص دیگری مناسب نیست. باید از برنامه ریزی های موفق دیگران ایده بگیرید و آن را به تناسب شرایط و علائق خودتان شخصی سازی کنید. ممکن است یکی مطالعه در صبح را دوست داشته باشد و شما مطالعه بعد از ظهر را بپسندید. بنابراین برنامه آن شخص برای شما مناسب نخواهد بود. ولی به هر حال از راهنمایی های دیگران در برنامه ریزی می توانید استفاده نمائید.
حتی تعداد ساعت مطالعه خودتان با دیگران را مقایسه نکنید و سعی نکنید که تعداد ساعتی که در برنامه درسی خودتان در نظر می گیرید شبیه شخص دیگری باشد. ممکن است شما با 4 ساعت مطالعه در روز و رعایت یک سری اصول دیگر، نتیجه ی بهتری از شخص دیگری که روزانه 6 ساعت مطالعه می کند بگیرید. بنابراین برنامه درسی خودتان را برای خودتان بنویسید و با خودتان رقابت کنید. سعی کنید که هر روز به نسبت روزهای قبلی خودتان بهتر شوید.
البته، همانطور که گفته شد، از نحوه برنامه ریزی دیگران و ایده هایی که دارند و ... می توان استفاده کرد ولی عینا برنامه انها را کپی کردن، ممکن است برای شما کارایی نداشته باشد.
منبع:
ایران مدرس